ไซเบอร์บูลลี่: ความในจากใจเด็กและเยาวชน

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ขนบพร วงศ์กาฬสินธุ์
Share on :

ไซเบอร์บูลลี่: ความในจากใจเด็กและเยาวชน การวิจัยนี้ได้รับโอกาสจากกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ปี 2566 ในการเข้าร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โดยเฉพาะนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 นักเรียนจำนวน 336 คน จากโรงเรียนในเขตกรุงเทพฯ เด็กเยาวชนทุกคนได้ให้ความรู้แก่การศึกษานี้ในหลายส่วนของกิจกรรม การวิจัยนี้เพื่อให้นักเรียนทำความรู้จัก กระตุ้น และสร้างความ เอ๊ะ! กับพฤติกรรมการบูลลี่ เป็นการรับและให้ระหว่างผู้ทำวิจัยกับนักเรียนผ่านกิจกรรมการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “ผจญภัยไซเบอร์บูลลี่ รู้ทัน ละทิ้ง จริงใจ” รู้ทันว่านี่คือการเจตนาบูลลี่ ละทิ้งไปเสียด้วยวิธีต่างๆ การจะพิมพ์ข้อความใดควรเป็นประโยชน์และจริงใจ เมื่อทำให้ผู้อื่นเสียใจ ควรขอโทษ ไซเบอร์บูลลี่เป็นพฤติกรรมก้าวร้าวหนึ่งที่แตกต่างจากการบูลลี่แบบดั้งเดิมที่ประพฤติผ่านทางวาจาและร่างกาย

ระหว่างเส้นทางที่จะไปถึงไซเบอร์บูลลี่ การวิจัยนี้ได้เห็นถึงการบูลลี่ในลักษณะต่าง ๆ โดยเฉพาะการบูลลี่ด้วยวาจา ในส่วนของการบูลลี่ทางร่างกายนั้นนักเรียนได้บอกเล่าถึงสิ่งที่เคยเผชิญ หรือพบเห็นพฤติกรรมที่กระทำกับผู้อื่น การดำเนินงานในส่วนของกิจกรรมนี้ ใช้เวลา โรงเรียนละ 3 วัน วันละ 3 ชั่วโมง ก่อนเริ่มงาน ได้อธิบายถึง เส้นทางที่จะเดินไปด้วยกันระหว่าง พี่ๆ ป้าๆ กับเด็กๆ คณะทำงานได้วางกระบวนการและแนวทางเพื่อเปิดใจเด็กๆ และในช่วงปลายกิจกรรมได้สอนให้พวกเขาได้เรียนรู้ถึงรูปแบบและกระบวนการทำสื่อ ทุกๆ การกระทำของเด็กตลอดช่วงกระบวนการของกิจกรรมล้วนมีความหมายต่อการวิจัย

การศึกษานี้พบประเด็นสำคัญหลายประการ ขอยกตัวอย่าง เช่น การที่เราถูกบูลลี่นั้น เป็นเพราะว่า เราสมควรถูกบูลลี่แล้ว หรือ เมื่อเพื่อนในชั้นเรียนถูกบูลลี่น้อยครั้งที่จะมีเพื่อนลุกขึ้นปกป้องหรือคอยอยู่เคียงข้างแม้มิได้โต้ตอบอันใดก็ตาม ในทางกลับกันมีการร่วมกันหัวเราะชอบใจเมื่อเห็นเพื่อนเสียใจ หรือเด็กเองก็ไม่ตระหนักว่าตนกำลังทำร้ายเพื่อนหรือผู้อื่นอยู่ เห็นเป็นเพียงความสนุกสนาน ทั้งนี้ในกรณีของผู้บูลลี่มักมีสาเหตุของการแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวนี้อยู่เบื้องหลัง โดยการบูลลี่เหยื่อเป็นผลลัพธ์ที่แสดงให้ปรากฏในโรงเรียน ซึ่งถือเป็นการคุกคามทางจิตใจ (mental harassment) ส่งผลกระทบระยะยาวได้ แต่กิจกรรมนี้ก็พยายามกระตุ้นผู้บูลลี่ให้ฉุกคิด

สำหรับการบูลลี่ในโลกออนไลน์หรือไซเบอร์บูลลี่นั้น นักเรียนที่ร่วมกิจกรรมยังไม่ทราบว่า การพิมพ์ข้อความ โพสต์รูป ส่งต่อในแง่ลบ ถือว่าเป็นการบูลลี่และเกิดผลเสียหายกับผู้อื่นและตนเองทั้งในปัจจุบันและอนาคตของพวกเขา ทั้งนี้จาการศึกษาทำให้ตระหนักว่า เราสามารถดูแลใส่ใจเยาวชนไทยด้วยการเปิดเสียงตะโกนที่ขังอยู่ในใจพวกเขาให้ก้องออกมา เพื่อนำเสียงนั้นไปแปลงเป็นกำลังที่จะช่วยพวกเขาได้ด้วยโอกาสที่เราจะสามารถทำได้