สู่ความสุขที่ยั่งยืน : การศึกษาอารมณ์เชิงบวก การมีจิตผูกพัน ความสัมพันธ์ ความหมายในชีวิต และความสำเร็จ เพื่อพัฒนาโปรแกรมการแทรกแซงทางจิตวิทยาเชิงบวกสำหรับครู


หัวหน้าโครงการ:

รองศาสตราจารย์ ดร.อธิป ธรรมวิจิตร

นักวิจัย:

ระยะเวลาดำเนินการ:

1 ต.ค. 2567 – 30 ก.ย. 2568

ที่มาและความสำคัญ

อาชีพครูเป็นงานที่มีความต้องการทางอารมณ์สูง ครูต้องจัดการทั้งอารมณ์ของตนเองและผู้อื่น ความท้าทายจากการสอน การสร้างความสัมพันธ์กับนักเรียน ผู้ปกครอง เพื่อนร่วมงาน และผู้บริหาร ส่งผลให้เกิดความเครียด ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพกายและจิต รวมถึงการลาออกจากอาชีพ ความเครียดในครูมีปัจจัยหลากหลาย ทั้งจากสภาพแวดล้อมการทำงาน ลักษณะส่วนบุคคล และกลไกการเผชิญปัญหา

แนวคิดจิตวิทยาเชิงบวก (Positive Psychology) เสนอการส่งเสริมคุณลักษณะและความยืดหยุ่นเชิงบวกของครู เพื่อลดความเครียดและเสริมประสิทธิภาพการสอน โดยใช้กรอบ PERMA (Positive Emotion, Engagement, Relationships, Meaning, Accomplishment) เพื่อสร้างความผาสุกอย่างยั่งยืน งานวิจัยก่อนหน้านี้ชี้ว่าแม้โรงเรียนจะมุ่งเน้นความผาสุกของนักเรียน แต่ประสบการณ์และความต้องการของครูกลับถูกละเลย

การศึกษาครั้งนี้จึงมุ่งสำรวจความผาสุกของครูไทยด้วยวิธี Q methodology ควบคู่การสำรวจเชิงปริมาณ เพื่อให้ได้ข้อมูลเชิงลึกและสามารถสรุปผลได้อย่างกว้างขวาง ผลการศึกษาจะนำไปใช้พัฒนาโปรแกรมการแทรกแซงเชิงจิตวิทยาเชิงบวก (Positive Psychology Interventions: PPIs) ที่ตอบสนองต่อบริบทของครูไทย ช่วยลดความเครียด ส่งเสริมความสุขที่ยั่งยืน และเป็นข้อมูลสำคัญสำหรับผู้กำหนดนโยบายด้านการศึกษา

วัตถุประสงค์

  1. เพื่อให้คำจำกัดความ “ความสุข” ของครูไทย
  2. เพื่อระบุและจัดทำข้อมูลแหล่งที่มาของความผาสุกของครูไทย
  3. เพื่อระบุปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อความผาสุกของครูไทย
  4. เพื่อพัฒนาโปรแกรมการแทรกแซงเชิงจิตวิทยาเชิงบวก (PPIs) สำหรับครูไทย

ผลผลิต